Wzgórze zamkowe Bernaty

Wieś Bernaty, leżąca nieopodal środka Europy, liczy tylko 6 mieszkańców. Rejony te zamieszkiwane są od pradawnych czasów, o czym świadczy wzgórze zamkowe z nasypami, resztki grodziska i cmentarzysko oraz źródła pisane.

Wzgórze zamkowe to naturalna formacja w postaci wzgórza, na którym znajdują się obiekty obronne i warstwa kulturalna, tzn. przedmioty związane z życiem ludzi. Na terenie Litwy doliczono się około 1000 wzgórz zamkowych! Co ciekawe, taka ilość wzgórz zamkowych jest jedną z najwyższych na świecie. Tylko w promieniu 20 km od środka Europy znajduje się 7 innych wzgórz zamkowych (np. w Niemenczynie, Piliakiemach i Dubinkach).

Wzgórze zamkowe Bernaty to jedno z najstarszych takich wzgórz na Litwie (datowane na I wiek n.e.). Jest to podłużne wzgórze o wysokości około 12 m., na którym kiedyś znajdował się zamek obronny. Wzgórze naturalnie otacza jezioro Girija, fosa obronna i dolina rzeczki wypływającej z jeziora, co jest bardzo charakterystyczne dla tego typu obiektów obronnych.

Na północ od wzgórza zamkowego odkryto resztki grodziska. Podczas badań archeologicznych znaleziono tu przedmioty ceramiczne i żelazne, wypalony w piecach i zlepiony węgiel oraz żużel, które świadczą o zamieszkiwaniu tych terenów przez ludzio od I do XII wieku n.e. Znaleziska przechowywane są w Litewskim Muzeum Narodowym.

Święta góra odkryta we wsi Bernaty to ważne miejsce kultu pogańskiego związanego z mitologią pogańską. Jest to jedno z najczęstszych miejsc kultu na Litwie. Na świętych górach znajdowały się paleniska do podtrzymywania wiecznego ognia przez wieszczki. Miejsca te były otaczane szczególnym szacunkiem i znajdowały się na otwartej przestrzeni w pobliżu innych obiektów archeologicznych lub niedaleko lasów i rzek uważanych za święte.

Nazwa pochodzi od archaicznego słowaalkalub alkas, czyli „głodny” i wskazuje na związek ze składaniem ofiar „głodnym bogom”. Na świętych górach lub w ich okolicy znajdowane są ludzkie szczątki, co potwierdza fakt, że były one miejscem składania ofiar oraz pochówku.

Warto zauważyć, że nawet po oficjalnym wprowadzeniu chrześcijaństwa, święte góry wciąż stanowiły ważną część życia duchowego i religijnego – ludzie nadal udawali się na nie, aby prosić o zdrowie lub dobre plony i zanosić dary po mszy, a dzieci naśladowały stare zwyczaje podczas wypasu zwierząt.